Johan Slingerland, bewoner van de putmolen

Met wie woont deze vijftiger daar? Met zijn gezin; zijn vrouw Rita is hulpmolenaar.

Kwam in het vak terecht door: zijn vader

Is behalve molenaar ook nog: melkveehouder

Johan Slingerland komt uit een molenaarsgeslacht. Hij heeft van zijn vader de kneepjes van het vak geleerd: welke soorten wind er zijn, hoe wind en regenbuien zich (meestal) gedragen. Hoe en wanneer je moet handelen. Wanneer je als molenaar paraat moet zijn en wanneer je rustig door kunt blijven slapen. Hoe hij het best zijn molen op de wind kan zetten, om optimaal van de windkracht te profiteren. Hij kan zich geen mooier leven voorstellen dan het zijne, totaal vergroeid met weer en wind. En waar woon je met je gezin beter en mooier dan in een huis met wieken, in de prachtige polders bij Aarlanderveen?

‘Als de wind komt, moet je er wel wezen, anders ben je ‘m kwijt’

Johan Slingerland

Molen 4: de Putmolen

De Putmolen is een poldermolen, een grondzeiler met stenen voet en achtkantige houten rietgedekte bovenbouw. De molen is eigendom van de Stichting Molenviergang Aarlanderveen en alleen op afspraak te bezoeken (ga voor meer informatie naar Molenviergangaarlanderveen.nl). 

De Molenviergang Aarlanderveen is uniek

Het is de enige nog werkende molengang in de wereld. Het overtollige water vanuit de diepe polder van maar liefst 500 hectare aan de westzijde van Aarlanderveen wordt stukje bij beetje de Oude Rijn in gemalen. Daar komen alleen wieken en wind aan te pas én vier deskundige molenaars. 

Technisch

• Type: grondzeiler, achtkant

• Bouwjaar: 1801 

• Wieksysteem: Fauël (binnenroede) en Van Bussel (buitenroede) met een vlucht (de afstand tussen de uiteinden van twee wieken) van 27,5 meter

• Vang en bovenwiel: Vlaamse blokvang en een bovenwiel met 65 kammen

• Bedrijfsvaardigheid: maalvaardig

• De Putmolen brengt het water 90 centimeter omhoog

• Als enige van de vier molens van de Molenviergang heeft de Putmolen geen scheprad, maar een stalen vijzel

Geschiedenis

De Putmolen staat niet op één lijn met de andere drie molens, maar iets apart. Hij bemaalt een lager gelegen deel van de polder, de Put. Daar werd in de tijd dat de molen werd gebouwd, in 1801, nog turf gewonnen nadat het hogere deel van de polder al was drooggemalen. De bouwkosten bedroegen 22.000 gulden. Aanvankelijk was de Putmolen de jongste van de viergang, maar nadat de drie overige molens allemaal een keer zijn afgebrand, is de Putmolen nu de oudste van de vier.

Rampspoed en onderhoud

Het duurde lang voordat het noodlot toesloeg, maar in oktober 1989 brak tijdens het malen de bovenas, waarbij het hele wiekenkruis verloren ging en veel schade aan de Putmolen werd toegebracht. De molen was nét weer hersteld, toen in september 1990 brand uitbrak door blikseminslag met weer enorme schade tot gevolg. Het hele bovenwiel moest worden vernieuwd en de gloednieuwe bovenas van nog geen jaar oud werd ook vervangen.