Restauratieverslag Middenmolen Aarlanderveen

Verslag van de uitgevoerde werkzaamheden van november 2021 tot en met juni 2024

Opgesteld door G.J. van Reeuwijk, van Reeuwijk bouwmeester, juli 2024

Restauratie Middenmolen te Aarlanderveen, werkzaamheden 2021- 2024.

Algemeen

Op 6 oktober 2022 werd het eerste deel van de restauratie van de Middenmolen te Aarlanderveen opgeleverd. Deze oplevering heeft hierbij betrekking op de in 2022 uitgevoerde werkzaamheden aan de waterlopen, het gaande werk, het achtkant, de kap en het kruiwerk. De werkzaamheden aan het wiekenkruis en de kroosbrug vielen buiten de oplevering van 6-10-2022. Deze werkzaamheden mede gezien de leverantie van de nieuwe molenroeden en het feit dat de molen in de natte periode altijd maalvaardig moet zijn op 19 juni 2024 worden opgeleverd.

Met de oplevering van de restauratie in juni 2024 is de molen weer in een goede maalvaardige toestand. De molen kan samen met de drie andere molens de polder weer naar behoren bemalen. Het thans voorliggende verslag geeft een overzicht van de tot nu toe uitgevoerde werkzaamheden.

De restauratie werkzaamheden van werden uitgevoerd door Verbij te Hoogmade. Van Reeuwijk bouwmeester voerde de directie. Namens de provincie Zuid-Holland werd toezicht gehouden door dhr. M. Ravesloot. Vanuit de stichting waren betrokken Marjon Verkleij, Leo de Jong en Bert Splinter.

Uitvoering van de restauratie

De algehele conclusie is dat de werkzaamheden die op 6 oktober 2022 en aansluitend 19 juni 2024 (wiekenkruis) werden opgeleverd conform plan en met goed vakmanschap zijn uitgevoerd. Dit alles in een goede en prettige samenwerking. Zeker bij de demontage van de oude kuipstukken bleek hoe slecht het tafelement daaronder was. Dit vergde een complexe en ingewikkelde demontage van de slechte delen. Vooral het opbouwen van een steiger en het opvangen van de krachten vanuit de kap naar het achtkant vroegen veel inventief denken en handelen van de molenmakers!

Ook het herstel van de achtkantstijlen was niet eenvoudig, maar dit is op een vrijwel onzichtbare wijze uitgevoerd met maximaal behoud van origineel materiaal. Het rietdek van de vervangen velden ziet er goed uit, mooi strak en in lijn met het achtkant.

Het aanbrengen van het nieuwe wiekenkruis was geen eenvoudig werk. Omdat de molen niet toegankelijk is voor een moderne kraan moesten de oude wieken met de hand worden verwijderd. Ook de nieuwe wieken werden weer op de traditionele wijze met de hand gestoken. Dit komt tegenwoordig niet vaak meer voor. Juist dit aanbrengen van de nieuwe molenroeden met de hand getuigd van het grote vakmanschap van molenmaker Verbij en zijn medewerkers. Daarbij werd dit werk juist uitgevoerd met jongere medewerkers om deze kennis over te brengen op een nieuwe generatie. De molen maalde bij de oplevering tot tevredenheid in goed samenspel met de andere molens van de viergang.

G.J. van Reeuwijk, van Reeuwijk bouwmeester, directievoering restauratie 24-10-2022 met een aanvulling van 3-7-2024.

De restauratie in beeld gebracht. 

Restauratieverslag_Middenmolen_Aarlanderveen_keuren_hout_zagerij_januari_2022
Keuren van het hout bij de zagerij januari 2022.
Restauratieverslag_Middenmolen_Aarlanderveen_droogzetten_waterloop
Droogzetten van de waterloop.
Restauratieverslag_Middenmolen_Aarlanderveen_april_2022_waterlopen_droog
April 2022, de waterlopen zijn droog gezet.
Restauratieverslag_Middenmolen_Aarlanderveen_april_2022_tafelelementen
April 2022, de tafelementen bovenin de molen bleken na demontage van de kuipstukken in zeer slechte staat te verkeren, een fikse tegenvaller. Het hout was ook fors aangetast door de bonte knaagkever. Dit alles werd pas duidelijk na het verwijderen van het afsluitende zware hout rondom. Waarschijnlijk is door jarenlange inwatering in het verleden, in combinatie met de knaagkevers de grote schade aangericht.
Restauratieverslag_Middenmolen_Aarlanderveen_schepradruimte
De schepradruimte na het verwijderen van de bekleding. Hier viel de schade relatief mee.
Restauratieverslag_Middenmolen_Aarlanderveen_schepradruimte_april_2022
Beeld in de schepradruimte, april 2022. Ook hier diverse rotte balken zoals ook al werd aangenomen.
Restauratieverslag_Middenmolen_Aarlanderveen_boom
Restauratieverslag_Middenmolen_Aarlanderveen_zware_eiken_stammen
April 2022, een van de zware eiken stammen ( diameter bijna 1 meter) die is gebruikt voor het vervangen van het tafelement. Het hout is afkomstig uit de koninklijke bossen in het noorden van Denemarken.
Restauratieverslag_Middenmolen_Aarlanderveen_herstel_waterlopen
Herstel van de waterlopen, mei 2022, de nieuwe walbeschoeiing is aangebracht.
Restauratieverslag_Middenmolen_Aarlanderveen_herstel_metselwerk
Herstel van het metselwerk van de voorwaterloop mei 2022.
Restauratieverslag_Middenmolen_Aarlanderveen_steiger_rondom_kap
Steiger rondom de kap voor het herstel van het tafelement, de kuip en de voeghoutkoppen, mei 2022.
Restauratieverslag_Middenmolen_Aarlanderveen_herstel_kuip_tafelement
Herstel van kuip en tafelement.
Restauratieverslag_Middenmolen_Aarlanderveen_oplevering_oktober_2022
Oplevering oktober 2022, de molen maalt weer, het lichte riet is het deel dat is vervangen.
Restauratieverslag_Middenmolen_Aarlanderveen_nieuwe_oude_tafelelementsdelen
Nieuwe en oude tafelementsdelen in de kap van de molen oktober 2022.
Restauratieverslag_Middenmolen_Aarlanderveen
De malende molen in het landschap. Op de achtergrond molen nummer 1, oktober 2022.
Restauratieverslag_Middenmolen_Aarlanderveen_verwijderen_oude_molenroeden
23 mei 2024, het verwijderen van de oude molenroeden.
Restauratieverslag_Middenmolen_Aarlanderveen_verwijderen_oude_roeden
Het verwijderen van de oude roeden.
Restauratieverslag_Middenmolen_Aarlanderveen_oude_molenroeden
De oude molenroeden. Net naast het witte gedeelte waren deze roeden versterkt bij de lassen. Hier waren in het verleden scheuren geconstateerd.
Restauratieverslag_Middenmolen_Aarlanderveen_aanvoer_binnenroede
De aanvoer van de nieuwe binnenroede.
Restauratieverslag_Middenmolen_Aarlanderveen_as_wielen
Voor het laatste stuk naar de molen werd een eenvoudige as met wielen gebruikt.
Restauratieverslag_Middenmolen_Aarlanderveen_steken_nieuwe_molenroeden
Het steken van de nieuwe molenroeden.
Restauratieverslag_Middenmolen_Aarlanderveen_steken_roeden
Het steken van de roeden.
Restauratieverslag_Middenmolen_Aarlanderveen_2024
In 2024 ging het in Aarlanderveen ook weer op de ouderwetse manier. Een moderne kraan kon niet bij de molen komen gezien de slappe grondopbouw.
Restauratieverslag_Middenmolen_Aarlanderveen_roeden_opgehekt
De roeden zijn grotendeels opgehekt.
Restauratieverslag_Middenmolen_Aarlanderveen_molen_na_restauratie
De molen na de restauratie, 19 juni 2024.

Onze sponsoren bij de restauratie van Middenmolen (molen 2) waren:

  • Cultuurfonds (m.n. de fondsen op naam: het Mr. Jan Willem Baerveldt Fonds en het Gezusters Kuipers-Ruurlo Fonds)
  • Fonds Alphen e.o. 
  • TBI Fundatie 
  • Provincie Zuid-Holland
  • Molenfonds
  • JE Jurriaanse Stichting
  • Hoogheemraadschap van Rijnland.

Volg Water, Wind en Wieken

Schrijf je in voor de nieuwsbrief, die vier maal per jaar verschijnt met een agenda vol activiteiten.

Volg ons op Facebook, Youtube & Instragram

Groene Hart