Molentaal: dit zegt de stand van de wieken

Als je langs de Molenviergang fietst of wandelt, kijk dan eens goed naar de molenwieken. Door die in een bepaalde stand te zetten, wordt er een boodschap uitgedragen. Niet alleen voor molenaars onderling, maar ook naar de buitenwereld toe. Deze taal stamt uit de tijd zonder telefoons, maar ook nu nog gebruiken molenaars deze molentaal. Wanneer en met welke wiekstanden? Dat lees je hieronder! 

Omdat er vroeger nog geen telefoon, radio en tv was, werd deze manier van communiceren bedacht. Bijvoorbeeld binnen het gezin, om kinderen te laten weten dat het etenstijd was. Maar ook in de oorlog, toen veel molenaars in het verzet zaten, om te waarschuwen voor een razzia. Tegenwoordig worden molenstanden gebruikt als er iemand trouwt, is overleden, is geboren of als de molenaar vrij is.

Er zijn verschillende soorten wiekstanden. Om ze goed te kunnen zien moet je recht voor de molen(wieken) staan.

1. Vreugdestand

Is er een bruiloft, geboorte, verjaardag of mooi jubileum? Als er iets leuks of speciaals in Aarlanderveen gebeurt, wil de molenaar laten zien dat hij blij is en zet hij de wieken van zijn molen in de vreugdestand. Hoe je die herkent? In de vreugdestand staan de wieken niet helemaal in het midden staan, maar iets naar links.

2. Rouwstand

Als er iemand is overleden, zet de molenaar de wieken in de rouwstand. Iedereen weet dan dat er een dierbare van de molenaar is overleden. In de rouwstand staan de wieken niet helemaal in het midden, maar iets naar rechts. Het is daarnaast gebruikelijk de molen in de rouw naar het huis van de overledene te richten.

3. Korte ruststand

Als de molen voor korte tijd stil staat of de molenaar een paar dagen vrij heeft, heet dat korte rust. Hij zet de wieken dan helemaal recht, het is dan net een plusteken. De molenaar wil mensen in de omgeving hiermee laten zien dat hij rust houdt.

4. Lange ruststand

Als er in de zomerperiode weinig of niet wordt gemalen, heet dat lange rust. Om mensen in de omgeving te laten weten dat de molen voor langere tijd niet maalt, zet de molenaar de wieken schuin, in de lange ruststand. De wieken lijken nu net een kruis.

5. Feeststand

Bij heel bijzondere momenten wordt de molen versierd met vlaggen aan de wieken en/of vlaggenlijnen tussen de wieken. Deze stand zie je zelden bij de Molenviergang in Aarlanderveen. In het verleden is dit alleen gebeurd bij de troonwisseling en bij een 40- of 50-jarig huwelijksjubileum van de molenaar zelf. Deze feeststand wordt wel vaker gebruikt bij industriemolens, molens van ondernemingen.

Molentaal niet overal hetzelfde

Nu weet jij precies wat er speelt als je de langs De Molenviergang in Aarlanderveen komt! Maar let op: de molentaal is niet overal hetzelfde. Ben je een keer in Zuidoost-Nederland? 

Volg Water, Wind en Wieken

Schrijf je in voor de nieuwsbrief, die vier maal per jaar verschijnt met een agenda vol activiteiten.

Volg ons op Facebook, Youtube & Instragram

Groene Hart